Op LinkedIn postte ik gisteren een foto (zie foto boven aan blog) waarbij ik de vraag stelde: Ziet de vrouw op deze foto eruit als een slachtoffer mensenhandel? Naar aanleiding van deze post schrijf ik dit bijbehorende blogpost.
Op de foto zie je mij breeduit lachend en ogenschijnlijk gelukkig lach ik de wereld tegemoet. Maar schijn bedriegt. Ik was ten tijde van het maken van deze foto al drie jaar in handen van een mensenhandelaar, die mij indoctrineerde, chanteerde, mishandelde en verhandelde. Net tien minuten voor deze foto genomen werd, werd ik nog bij mijn keel gepakt en gedreigd dat hij mijn familie wat aan zou doen als ik niet naar hem zou luisteren. Dit is op de foto niet aan mij af te zien. Ik lach mijn breedste lach en zie er happy uit.
Aan de meeste slachtoffers van seksuele uitbuiting is niet te zien dat zij worden uitgebuit. Ze hebben geleerd te lachen alsof hun leven ervan af hangt. Dat hun leven en levensgeluk ook echt afhangt van die lach is een pijnlijk feit. Als ik als gedwongen prostituee niet lachte achter mijn raam op de Wallen, kwamen er geen klanten binnen. En als ik niets verdiende, kreeg ik heel veel ellende over mij heen. Mijn mensenhandelaar vernederde mij dan op het bot en mishandelde mij dan zowel fysiek als mentaal.
Maar waar moet je dan wel op letten bij slachtoffers van seksuele uitbuiting? Hoe kun je als buitenstaander dan wel de signalen van uitbuiting herkennen? Die vraag kreeg ik meermaals op mijn post op LinkedIn en op die vraag wil ik wat dieper in gaan op dit blog.
De signalen van seksuele uitbuiting zijn vaak heel subtiel. Hieronder schrijf ik een lijst met signalen waaraan een mogelijk slachtoffer is te herkennen en gebruik daarbij voorbeelden uit mijn eigen ervaring.
Gedragsmatige signalen:
➡️Onverklaarbare hoeveelheid geld of dure spullen (telefoons, sieraden, merkkleding)
In mijn geval had niet ik, maar mijn vriend (de mensenhandelaar) onverklaarbaar dure kleding en spullen, ging hij op dure vakanties en gaf geld uit of het water was, terwijl hij nooit werkte.
➡️Wisselende of onverklaarbare verblijfplaatsen (hotel, bij ‘vrienden’)
Ik verzon tegenover mijn familie dat ik werk had in een kroeg en daarom regelmatig bij mijn baas overnachtte. In werkelijkheid sliep ik in hotels of in appartementen boven mijn werkkamer.
➡️Bang, nerveus of teruggetrokken gedrag, vooral bij aanwezigheid van bepaalde personen
Als mijn vriend (de mensenhandelaar) in de buurt was toonde ik ander gedrag als dat ik alleen was. Ik was bij hem in de buurt stiller en gematigder. Was ik bij bijvoorbeeld bij familie op bezoek probeerde ik altijd hem de hemel in te prijzen opdat niemand iets negatiefs tegen hem zei, gebeurde dat wel, had ik bij thuiskomst problemen.
➡️Seksueel getinte kleding of gedrag dat niet past bij de leeftijd
Ik droeg opvallende make up. En deed dan net of ik dat heel normaal vond.
➡️Geheimzinnig over contacten of activiteiten, vaak op de telefoon
Ik verzon dus dat ik in een kroeg in Amsterdam werkte, maar als mijn omgeving het idee opperde om me daar eens te bezoeken hield ik dat af.
➡️Angst om autoriteiten te benaderen (politie, jeugdzorg)
Ik had het niet hoog op van politie. Vooral door de ervaringen die ik al met hun had gehad toen ik wel om hulp had gevraagd. (Lees mijn blog hierover door hier te klikken) Ik was bang dat ze hem na het verhoor weer vrij zouden laten, en hij dan de represailles zou uitvoeren waarmee hij mij al vaak had gedreigd.
Fysieke signalen:
➡️Sporen van geweld of mishandeling (blauwe plekken, brandwonden)
Blauwe plekken maskeerde ik met make up, en had ik altijd een "goed verhaal" over.
➡️Seksueel overdraagbare aandoeningen of meerdere zwangerschappen
Ik ben zwanger geraakt in 2004 en heb een gedwongen abortus mee moeten maken omdat mijn hulpvragen helaas niet werden herkent als zodanig. (Klik hier om mijn blog hierover te lezen)
➡️Slechte lichamelijke gezondheid of vermoeidheid
Ik werkte 14 uur per dag. Startte om 14u in de middag en werkte tot 04u in de nacht. 7 dagen per week. Mijn wallen maskeerde ik met valdispert en make up.
➡️Tekort aan persoonlijke verzorging of hygiëne
Bij mij was er juist een overdaad aan hygiene. Ik ontwikkelde een ernstige vorm van smetvrees waarbij ik minimaal 3x per dag onder de douche stond en continue mijn handen wastte.
Sociale signalen:
➡️Afgezonderd en geisoleerd woden van vrienden en familie
Mijn vrienden die ik had raakte ik kwijt doordat ik geen tijd meer voor hen had en geen contact opnam met hen. Mijn vriend (de mensenhandelaar) isoleerde mij volledig door continue bij me te zijn en zich overal mee te bemoeien. Ook zorgde hij dat ik ruzie maakte met familie bijvoorbeeld op feestdagen en bij vakanties zodat ik die dagen niet naar hen toe ging. Ik moest dan werken, maar zei tegen mijn familie dat ik geen zin had in de familiedagen. Dit was opvallend, want voor mijn gedwongen prostitutie was ik altijd gek op de feestdagen.
➡️Wordt opgehaald of gebracht door onbekende, vaak in dure auto’s
De broers van mijn vriend reden allemaal in dure auto's zonder dat zij werkten. Over waar het geld vandaan kwam om deze auto's te betalen, verzon ik smoezen.
Zoals je hierboven kunt lezen is het heel moeilijk om een slachtoffer van seksuele uitbuiting te herkennen. Want als het slachtoffer niet wil dat het uitkomt zal hij of zij er alles aan doen om het verborgen te houden. Dit gebeurt vaak vanuit schaamte en angst voor de gevolgen. Het is dan ook vooral belangrijk om een veilige omgeving te verschaffen aan een persoon waarvan je vermoed dat hij of zij te maken heeft met seksuele uitbuiting. Met een veilige omgeving bedoel ik dan een plek waar het slachtoffer zich welkom voelt, zich niet hoeft te schamen, zich op haar of zijn gemak kan voelen om zijn of haar verhaal te vertellen zonder dat daar een oordeel over wordt geveld. Push een slachtoffer vooral niet, want dit kan averechts werken en extra afstand scheppen. Houd de deur open, ookal weet je zeker dat ze niet de hele waarheid vertelt.
Een slachtoffer zoekt zelf een moment om met haar verhaal naar buiten te komen. Geen mens houdt het vol om een levenlang onder druk en dwang te leven, er komt een moment dat hij of zij beseft dat ze hulp moet vragen en dat is het moment dat je zonder waarde oordeel hulp kunt bieden.
Heb jij in je omgeving iemand waarvan je vermoed dat hij of zij te maken heeft met seksuele of criminele uitbuiting, maar weet je niet hoe je diegene kunt benaderen? Er zijn organisaties die met je mee kunnen denken en je hierin kunnen adviseren.
Hieronder vind je een aantal organisaties die je hierin kunnen ondersteunen:
Comensha 085 112 0600
CoMensha is er voor iedereen die te maken heeft met mensenhandel of er vragen over heeft. Professionals kunnen bij ons terecht voor het melden van vermoedens van uitbuiting en het aanmelden van (vermoedelijke) slachtoffers van mensenhandel, hulp bij de eerste opvang, en advies over specialistische zorg en juridische vraagstukken.
Fier 088 – 20 80 000
Je kunt advies vragen bij Fier als je te maken hebt (gehad) met geweld door iemand die dicht bij je staat en daar last van hebt of je zorgen maakt over iemand anders.
Platform Hope
Ben jij een professional die in het werkgebied te maken heeft met vermoedelijke slachtoffers van seksuele uitbuiting en wil jouw organisatie een training of ondersteuning bij het signaleren van seksuele uitbuiting of bij de benadering van slachtoffers kun je bij Platform Hope meer informatie hierover verkrijgen. Platform Hope staat voor Hulp, Ondersteuning, Preventie en Educatie met betrekking tot de aanpak van seksuele uitbuiting en bestaat uit een groep ervaringsdeskundigen die deze trainingen kunnen verzorgen
Maak jouw eigen website met JouwWeb